FARKLI BİR SÖZLÜK (YUNANCADAKİ TÜRKÇE KELİMELER)
Yorgo KIRBAKİ
Yunanca’da Türkçe kökenli kaç kelime var dersiniz? Binlerce!
Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalan ya da Anadolu’dan gelen Yunanlıların beraberlerinde getirdikleri Türkçe kelimeler‚ zaman içinde bazıları anlam değişikliğine uğrasalar da hálá kullanılıyor. Türkçe’de kullanılan Yunan kökenli kelimelerin aksine‚ Türkçe kökenli kelimeler Yunan halk dilinde revaçta.
Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalan ya da Anadolu’dan gelen Yunanlıların beraberlerinde getirdikleri Türkçe kelimeler‚ zaman içinde bazıları anlam değişikliğine uğrasalar da hálá kullanılıyor. Türkçe’de kullanılan Yunan kökenli kelimelerin aksine‚ Türkçe kökenli kelimeler Yunan halk dilinde revaçta.
Yazdığı Türkçe şiir kitabıyla birkaç ay önce “Suyun Öte Yanından”a konuk olan İstanbullu Yianni Boziki‚ bu kez Yunanca’da kullanılan Türkçe kökenli kelimeleri bir cep sözlüğünde topladı. Kitapta‚ Türkçe kökenli tam üç bin kelimeye yer verilmiş. Bize göre‚ daha binlercesi var…
BİNLERCE KELİME
BİNLERCE KELİME
Ne dersiniz‚ Boziki’nin cep sözlüğünde A’dan başlayalım mı?
Ayiazi (ayaz)‚ ayiari (ayar)‚ atzamis (acemi)‚ aide (haydi)‚ alana (alan)‚ aleti (alet)‚ amanati (emanet)‚ ambari (ambar)‚ aptalis (aptal)‚ arabas (araba)‚ arkadasi (arkadaş)‚ arsizis (arsız) asikis (aşık)‚ askeri (asker)‚ aslani (aslan)‚ astari (astar)‚ ati (at)‚ aferim (aferin) ahuri (ahır).
Şimdi de B harfi:
Bakkalis (bakkal)‚ baltas (balta)‚ baksisi (bahşiş)‚ bacanakis (bacanak)‚ bahtses (bahçe)‚ bekaris (bekar)‚ belalis (belalı)‚ boyatzis (boyacı)‚ bolikos (bol olan)‚ bostani (bostan)‚ bureki (börek)‚ briki (ibrik).
KISSADAN HİSSE
KISSADAN HİSSE
Sözlükte C harfinde rastladığımız kelimelerden bazılarını da aktaralım: (Yunanca c harfi‚ t ve z harflerinin birleşmesiyle okunur)
Caki (Ocak)‚ cami (cam)‚ camba (caba)‚ canabetis (cenabet)‚ caciki (cacık)‚ cepi (cep)‚ cieri (ciğer)‚ cerceles (zerzele).
Gelelim D harfine: (Yunanca d harfi‚ n ve t harflerinin birleşmesiyle okunur)
Dalgas (dalga)‚ damari (damar)‚ delalis (tellal)‚ deres (dere)‚ defi (tef) dorvas (torba)‚ duvari (duvar)‚ dulapi (dolap)‚ dumani (duman)‚ dunias (dünya)‚ dufeki (tüfek).
Her sayfasında bir sürprizle karşılaştık bu 244 sayfalık sözlüğün.
Z harfi bölümünde‚ Zamania (zamanlar)‚ zarzavati (zerzevat)‚ zari (zar)‚ zeibekiko (zeybek tarzı)‚ zori (zorluk)‚ zorbas (zorba) kelimeleriyle karşılaştık.
Yunanistan’da ve sanırız sadece burada değil‚ bazen gerçekleri değiştirip her şeyi kendine mal etme‚ her şeyi sahiplenme eğilimi vardır. Bu uğurda “öteki”nden miras kalan şeyleri silmek‚ yok etmek ise kolay bir çıkış yoludur.
Boziki de bütün bunları iyi bildiğinden sözlüğünün önsözünde “Yabancılara verdiklerimiz için nasıl iftihar ediyorsak‚ onlardan aldıklarımız için de aynı şeyi hissetmeliyiz” diyor.